Pes ekinovarus ve tedavisi ile ilgili sorulara Ponseti’ den cevaplar…
Ameliyat çarpık ayağı iyileştirir mi?
Ameliyat çarpık ayağı iyileştirmez. Ayağın daha iyi görünmesini sağlar fakat ayak ve bacak kaslarının gücünü azaltır, 20li ve 30lu yaşlarda tutukluğa yol açar, ayağın ve eklemlerin hareketlerini kısıtlar ve orta yaşlarda ayak genellikle ağrılı hale gelir. Ameliyat bir çok vakada deformitenin nüksünü engellemez. Bildiğim kadarıyla ameliyatlı hastaların 16 yaşlarından sonraki takipleri henüz yayımlanmamıştır. Bu nedenle ortopedik cerrahlar da ameliyatlarının sonuçlarından haberdar değillerdir. Ancak yetişkinleri tedavi eden ayak ve diz cerrahları bebeklikte ameliyatla düzeltilen doğuştan çarpık ayak vakalarında zayıf, tutuk ve genellikle çok ağrılı ayaklarla karşılaşmışlardır.
Çarpık ayak ne kadar zamandır bu şekilde tedavi ediliyor?
Çarpık ayak yüzyıllardır manipülasyonlar, bandajlar, çelik cihaz ve alçılarla tedavi edilmektedir. Topuk – bağ tenotomisi uygulaması 19. yüzyıl ortalarında başlamış; kapsamlı bağ gevşetme ameliyatı ise son 50 yıldır moda olmuştur.
Çarpık ayaklı bebeğin Ponseti Metoduyla tedavisine ne zaman başlanmalı?
Çarpık ayaklı bir bebek doğduktan sonra 7-10 gün içinde, 1940ların sonlarında Dr. Ponseti tarafından geliştirilmiş olan manipülasyon ve alçılama metodu konusunda uzman bir ortopedist tarafından, tedavisine başlanmalı.
Çarpık ayak dışında bir sorunu olmayan çocukların ayaklarının manüpülasyonla düzeltilmesi ne kadar sıklıkla yapılmalı?
Çarpık ayak haricinde başka sorunu olmayan çoğu çocuğun ayakları her 5 ila 7 günde bir alçıyla takip edilen manipülasyonlarla düzeltilebilir. Eğer deformite 5 – 7 alçıyla düzelmemişse büyük ihtimalle tedavi hatalı uygulanmaktadır.
Metatarsus varus veya metasarsus adductus nedir?
Metatarsus varus veya metatarsus adductus olarak adlandırılan ayak deformitesi sıklıkla çarpık ayak deformitesi ile karıştırılır. Metatarsus adductus, ayağın içe doğru hafifçe dönük olması durumu, genelde kendiliğinden düzelir. Topuk hiçbir zaman ekinus şeklinde değildir (bükülmez planter fleksiyon). Daha güç vakalar bile 2 ya da 3 alçı uygulamalarıyla düzeltilebilir. Bazı doktorlar metasarsus adductusu düzelttiklerinde çarpık ayak deformitesini düzelttiklerini sanarlar.
Çarpık ayak deformitesinin manüpülatif tedavisinin temeli nedir?
Çarpık ayak deformitesinin manüpülatif tedavisi, deformitenin derece derece azaltılmasıyla yaratılan düzgün mekanik harekete tepki veren doku, kıkırdak ve kemiklerin içsel bağlayıcılığına dayanır. Bağlar, eklem kapsülleri ve tendonlar nazik manipülasyonlarla esnetilir. Bağları yumuşatmak ve belli bir düzeltme derecesine ulaşmak için manipülasyonlardan sonra alçı uygulanır. Doğru yerde olmayan kemikler böylece doğru sıralamaya getirilirken eklemlerin dış görünüşleri de uygun bir şekilde aşamalı olarak yeniden şekillendirilir. İki ay süren manipülasyonlar ve alçılardan sonra ayak gereğinden fazla düzeltilmiş görünür. Ancak birkaç haftalık atel kullanımından sonra normal görünmeye başlar.Düzgün ayak manipülasyonu normal ayağın anatomi ve kinematiği ile çarpık ayağın tarsal kemik sapmasının mükemmel olarak kavrayışını gerektirir. Kusurlu uygulanmış manipülasyonlar çarpık ayak deformitesinin daha da karmaşıklaştırır. Ameliyatsız tedavi, hemen doğumdan sonraki birkaç gün veya hafta içinde başlanırsa ve ortopedist deformitenin doğasını doğru anlar ve manipülasyon ve alçı konusunda yeterli bir uzmansa, daha başarılı olur.
Ponseti Metoduyla tedavi edilen tek taraflı çarpık ayak deformitelerinde ayak yetişkinlikte nasıl görünür?
Tek taraflı çarpık ayağı olan tüm hastalarda, normal ayak çarpık ayaktan biraz daha uzun (ortalama 1.3 cm) ve biraz daha geniştir(ortalama 0.4 cm). Bacak uzunlukları aynıdır fakat normal tarafta bacak çevresi biraz daha geniştir(ortalama 2.3 cm)
Ponseti Metodu hakkında daha fazla bilgiyi- nerden bulabilirim?
Giderek daha fazla ortopedistin aşina olduğu Ponseti Metodu “Doğuştan Çarpık Ayak” adlı kitabında detaylı olarak açıklanmıştır. Fundamentals of Treatment (Oxford University Press), 1996. Congenital Clubfoot: Fundamentals of Treatment (Oxford University Press), 1996. Kitabı Dept. of Orthopeadic Surgery, University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, Iowa 52242 adresinden temin edebilirsiniz. Ponseti’ nin mail adresi: ignacio-ponseti@uiowa.edu.Bu mail adresi spam botlara karşı korumalıdır, görebilmek için Javascript açık olmalıdır Diğer bir detaylı kaynak ise Pes Ekinovarus : Ponseti Yöntemi ile Tedavi, Global-HELP Publications kitabıdır.
Bir ya da iki ebeveyni de çarpık ayaklı olan çocuklarda görülme sıklığı nedir?
Eğer bir ebeveyn çarpık ayaklı ise çocuklarda görülme riski % 3 ila 4’ tür. Her iki ebeveynde de mevcutsa, çocukta görülme riski % 15 olur.
Bir yanıt yazın