Biz araştırmalarımız sonucu Ponseti Tedavisini tavizsiz bir şekilde uygulamanın bebeğimiz açısından en doğru yöntem olduğu sonucuna vardık. Ancak insanlarla konuştukça doktorlarının Ponseti Yöntemini uyguladıklarını söylemelerine rağmen, doktorumun uygulamaları ve okuduklarımla çelişen uygulamalarına şahit oldum. Bu nedenle yine Shawnee’ nin sitesinde bulduğum yazıyı kendi tecrübelerim ve bilgilerimle kontrol ederek, bir iki ufak değişiklikle çevirdim. (Maalesef Shawnee sitesini kapatmış, bu nedenle link canlı değil)
Doktorum Ponseti Tedavisini Uyguluyor mu?
Kullandığını söyleyebilir… Ama kullanmıyor olma olasılığı da oldukça yüksektir. Aşağıda bunu anlamanız için sormanız/gözlemeniz gereken birkaç noktayı bulacaksınız. Bazı doktorlar Ponseti tedavisi uyguladıklarını söylüyor olabilirler ama gerçekte kastettikleri sadece seri alçı uygulaması olabilir. Ya da bilgisizlikten veya kasıtlı olarak, metodu biraz değiştirmiş ya da sıkı bir şekilde takip etmiyor olabilirler.
Bağımsız araştırmalar en iyi sonuçların, 50 yıldan uzun tecrübesi ile, Dr. Ponseti tarafından geliştirilen tedavi protokolünün tavizsiz uygulanmasıyla elde edildiğini göstermektedir.
Doktorunuzun gerçek Ponseti Tedavisi uygulayıp uygulamadığını anlamanız için sorular:
S. Dizden altı mı yoksa tamamı mı alçıya alınıyor?
C. Cevap tüm bacak olmalı. Ponseti Metodu’ nda dizler kıvrılarak neredeyse kasıklara kadar alçıya alınır. Bu sayede manipüle edilmiş ayağın doğru pozisyonda hareketsiz olarak tutulması ve dolayısıyla bağların, tendonların ve derinin alçılar çıkarılana kadar gelişmesi sağlanır.
S. Ayak düzelene kadar kaç adet alçı yapılır?
C. Cevap ortalama 4 ila 6, hafif vakalarda 3 ve daha katı ve şiddetli vakalarda en fazla 9 alçı olmalı. Eğer alçılama 9 adet ve haftayı geçiyorsa manipülasyon doğru yapılmıyor demektir. Dr. Ponseti alçılamanın %5’ ten az vakalarda iyi sonuç verdiğini söylemektedir.
S. Çoğu vakada tenotomi yapıyor musunuz?
C. Cevap “evet” olmalı. Eğer yapılırsa, tenotomi sonrası son kez alçıya alınır. Ponseti Methodunda bu çok küçük bir prosedürdür; çok küçük bir neşterle Aşil Tendonuna girilir, esneme kabiliyetini arttırmak için hafifçe kesi atılır. Bu prosedür o kadar basittir ki Dr. Ponseti’ nin muayenehanesinde aileler de prosedür sırasında bebeklerini rahatlatmak üzere davet edilirler. Kesinin ardından alçılamanın son aşaması olan son alçılama yapılır.
Tenotominin bir çok formu vardır ve bu nedenle aileler doktorlarını niyetlerini tam olarak öğrenmek için sorgulamalıdır. Açık kesi tenotomileri büyük ameliyatı gerektir ve genelde yaralı dokular oluşturması nedeniyle zamanla çocuğun daha öncesinde yaşadığından daha fazla sakatlayıcı sonuçlara yol açar.
Tenotomi Ponseti Tedavisinin tek müdahaleci kısmıdır. Alçı, Aşil Tendonu iyileşene kadar ayağı doğru pozisyonda tutmak için 2-3 haftalığına uygulanır.
Topuk bölgesinde çok hafif bir kanama olabilir fakat alçılar çıktıktan sonra tek göreceğiniz küçücük bir kesi izidir ki kısa zamanda o da geçer. Dr Ponseti Aşil topuğu kalın ve esnemeye dirençli olduğundan uygular. Tendon esneyene kadar daha uzun süre alçıda tutmaktansa tenotomi yapmayı tercih eder. Ayağın tam olarak düzelmesi ve Ayak Abdüksiyon Cihazını rahatça giyebilmesi için bu tendon esnetilmek zorundadır.
S. Ne çeşit ortez kullanmalısınız?
C. Cevap Denis Browne Bar olarak da bilinen Ayak Abdüksiyon Ortezi olmalı. Bu uçlarına ayakkabı iliştirilmiş metal bir çubuktur. Ayakkabılar 60º ya da 70º dereceye ayarlanır, eğer bebeğin tek ayağında çarpıklık varsa normal ayak 40º derece yapılır. Metalin genişliği en az bebeğin omuz genişliğinde olmalıdır. Geniş görünebilir ancak bebeğinizin rahatı için gereklidir. Ayak başlangıçta bağların, tendonların ve derinin büyüyebilmesi için gereğinden fazla düzeltilir. ( Ortez çeşitleri hakkında daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.)
S. Ayak Abdüksiyon Cihazı ne kadar süre giydirilir?
C. Cevap başlangıçta 3 ay için günde 23 saat, sonra da giderek azaltarak (örneğin 23 saat, 20 saat, 18, 16, 14, 12 gb) uyku saatlerinde giyilmeye kadar düşürülmeli olmalı. Eğer tedavi bebek doğar doğmaz başlamışsa ilk doğumgününde yaklaşık günde 14 saate kadar indirilebilir. Zaman geçtikçe de sadece gece uykularına indirilebilir. Tedavi bir çok vakada 4 yaşına kadar devam ettirilir.
Bu bilgiler gözünüzü korkutmasın. Bebek alıştıktan sonra Ponseti Cihazı hiçbir hareketini engellemiyor. Zaten belli bir zamandan sonra da sadece geceleri giyeceğinden pijama giymek gibi her gece yapılan bir rutin haline geliyor.
Birkaç vakada bebeğin esnek eklemleri nedeniyle cihaz giyimine erkenden son verilebilir ancak bu bir kural değildir. Eğer Ponseti Metodunda anlatıldığı şekilde cihaz kullanımına özen gösterildiği takdirde çoğu vakada nükslerin önlenme oranı %100 olarak gerçekleşir.
S. Alçılama bir asistan/yardımcı ile birlikte mi yapılmalı?
C. Cevap “evet” olmalı. Dr Ponseti’ nin yönteminde metodu bilen bir yardımcı pamuğu, alçıyı bebeğin bacağına sararken doktorun da manipüle edilmiş ayağı doğru pozisyonda tutarak alçılanmasını sağlamalıdır. Aile alçılama yapılırken bebeği eğlendirebilir, dikkatini başka yöne çekebilir veya alçılama esnasında sabit kalmasına yardımcı olabilir. Ponseti metodu asla bebeğin canını yakmaz fakat alçılama sırasında sabit kalmak onları sinirlendirdiği için ağlayabilirler. Eğer bebeğiniz çok huzursuzsa bebek sakinleşene kadar alçılamaya kısa bir süre için ara verilebilir. Doktorunuz bir an önce alçının bitirilmesini istese de siz ara vermek yönünde ısrarcı olun çünkü bebek huzursuzken alçılama esnasında hata yapılabilir; ki bu da ayakta zarar veya ağrıya neden olabilir.
S. Başarı oranınız nedir?
C Eğer doktorunuz hiç değişiklik yapmadan Ponseti Yöntemi uyguluyorsa tipik başarı oranı en azından %90 veya üzeri olmalıdır. Yöntemi yeni öğrenmiş ve yeterli tecrübe kazanmamış doktorlar daha tecrübeli doktorlarla konsültasyon (fikir alışverişi) yapma konusunda açık fikirli olmalıdır. Bu metodu uzun yıllardır uygulayan doktorların başarı oranı %90 ve üstüdür. Eğer doktorunuz konsültasyon konusunda tereddütteyse, siz de ona güvenme konusunda tereddüt edebilirsiniz.
Aileler de nükslerin önlenmesi açısından ortezi (Ponseti Cihazını) doğru giydirme konusunda hassas olmalıdır.
Diğer dikkat edilmesi gereken noktalar:
- Kasıklara kadar alçılama yerine dize kadar alçılamayı öneren doktorlar.
- Ailelerin dize kadar alçılama yapılması isteğine rıza gösteren doktorlar.
- Alçılama süresi konusunda net olmayan doktorlar
- Alçılamayı takip eden Ortez kullanım protokolü hakkında net olmayan doktorlar
- Ponseti Metodunda tarif edilen Ayak Abdüksiyon Cihazından farklı bir atel öneren doktorlar
- Alçıları bir haftadan daha uzun süre tutmak isteyen doktorlar.
- Yeni alçı yapılmadan bir gün önce mevcut alçının evde çıkarılmasını isteyen doktorlar. (Bu başarının gecikmesinin ve tedavinin başarısız olmasının ana nedenidir.)
- Bebek 3 – 7 aylık olduğunda ameliyat öneren doktorlar. (Bu tipik bir konservatif(operatif) tedavi metodunu benimseyen bir doktorun yaklaşımıdır. )
- Henüz alçılama dönemi bitmeden ameliyat öngören doktorlar.
- Ponseti Yöntemi hakkında dinleme, okuma, öğrenme konusunda gönüllü olmayan ya da bu yöntemin işe yaramadığını söyleyen doktorlar. (Bu doktorların kendi araştırmalarını yapmadığı ve ameliyatsız yöntemin başarı oranının çok yüksek olduğunu öğrenme konusunda isteksiz olduğu aşikardır. )
Bir yanıt yazın